آغاز يک برنامه رشد زبان برای کودکان کم توان ذهنی:
پيش از شروع برنامه رشد زبان،کودک مورد نظر بايد با دقت توسط افراد حرفه ای از قبيل پزشک متخصص کودکان،پزشک متخصص گوش و حلق و بينی ،متخصص شنوايي سنجی ،متخصص گفتاردرمانی،مدد کار اجتماعی،روان شناس و متخصص دندان آرايي يا منظم کردن دندان ها(ارتودنتيست)مورد تشخيص قرار گيرد.
زمانی که فعاليت های مربوط به رشد و آموزش زبان را برنامه ريزی می کنيد،مطمئن شويد که هفت اصل زير در رويکرد شما گنجانده شده اند:
1_يادگيری زنجيره ای:
فعاليت ها،هدف ها و يادگيری ها برحسب سطح دشواری در نظرگرفته شوند.
از حداقل دشواری شروع کنيد و به طرف دشواری بيشتر حرکت کنيد.مطمئن شويد که اين افزايش دشواری،تدريجی،موفقيت آميز و توام با پاداش های مناسب باشند.
2_يادگيری جزء به جزء:
هر بخش از يادگيری را به قسمت هاي جزئی تر و کوچکتر تقسيم کنيد تا کودک بتواند آن را به سهولت و با موفقيت ياد بگيرد.
مطمئن شويد که کودک بيشتر با موفقيت مواجه شود تا شکست و نيز به طور پيوسته و مکرر پاداش داده شود.
3_تعامل کافی بين کودک و محيط يادگيری:
کودک بايد از محيط خود اگاه باشد،زيرا که تعامل او با محيط،بهترين وسيله يادگيری کودک است.تجربه ها و فعاليت ها بايد در جهت رشد توانايي کودکان از نظر حرکت مستقل در محيطش به کار گرفته شوند.
4_تقويت پيوسته و ثابت:
تقويت،تمرين و پاداش رفتار مطلوب،در هر برنامه رشد توانايي زبان کودکان کم توان ذهنی تربيت پذير بايد در درجه اول اهميت قرار داشته باشند.
5_سرعت عمل کودک:
پيشرفت فعاليت های رشدی بايد متناسب با ميزان آمادگی کودک باشد تا برنامه زمان بندی شده معلم.
6_اموزش فردی:
فعاليت ها بايد برای يک کودک خاص و تاجايي که ممکن است بر اساس آموزش انفرادی برنامه ريزی شودو
7_ارزيابی مستمر و تعديل هدف ها و محتوای برنامه:
دست اورد های فردی و گروهی و اثر بخشی شيوه های آموزشی و کارکنان بايد به طور مستمر مورد تجديد نظر و اصلاح قرار گيرند.
اصلاح گفتار کودکان کم توان ذهنی تربيت پذير:
هدف هر برنامه رشد زبان برای کودک کم توان ذهنی تربيت پذير عبارت است از گفتار مفيد و قابل فهم.
از آنجا که همه ی کودکان کم توان ذهنی تربيت پذير احتمالا دشواری هايي در به وجود آوردن اصوات مناسب خواهند داشت،پيش از تلاش برای اصلاح نقش گفتاری آن ها ،آموزش آن ها در زمينه برقراری ارتباط حائز اهميت است.
اگر کودک هنوز نمی تواند نام خود را به شما بگويد يا نمی تواند وقت توالت رفتن خود را خبر کند،سعی نکنيد نقص گفتاری اورا اصلاح کنيد.هدف های مربوط به اصلاح گفتاردر مقايسه با هدف های رشد زبان در درجه دوم اهميت قرار دارند.
پيشنهاد های کلی برای آموزش
با توجه به روش های زير يک الگو يا سرمشق خوب گفتاری برای کودک باشيد:
-
آرام ،اما به طور طبيعی حرف بزنيد.
-
از شدت صدا و آهنگ صدای مناسب استفاده کنيد.
-
با کودک حرف بزنيد و در حال حرف زدن به او نگاه کنيد.
-
از حرف زدن کودکانه خودداری کنيد.
-
پی گير و شکيبا باشيد.
هميشه گفتار را با تفريح توأم کنيد.به خاطر داشته باشيد ارتباط ناخوشايند ،يک تجربه ناخوشايند به وجود می آورد که در نتيجه ممکن است کودک را از تلاش برای حرف زدن دلسرد کند.
نياز به ارتباط کلامی ايجاد کنيد.اشاره های بی صدا را پاداش ندهيد.
يک مجموعه لغات (واژگان)مفيد به وجود اوريد و به جای بيان واژه ها،آن ها را به طور عملی به کار ببريد.به دفعات،تکرار و تمرين کنيد و مکررا پاسخ های مطلوب را پاداش دهيد.
هدف های رشد زبان برای کودکان کم توان ذهنی تربيت پذير:
مهم ترين هدف های رشد زبان به شرح زير می باشد:
-
کودک بايد بتواند واژه هايي که جنبه حفاظتی و ايمنی دارند بفهمد،از قبيل:نه،دست نزن،بيا اينجا و داغ.
-
کودک بايد بتواند نام کامل خود و اسامی اعضای خانواده ،معلم و همکلاسی هايشان را بيان کند.
-
کودک بايد بتواند اصطلاحات مؤدبانه را به کاربرد،از قبيل:متشکرم،لطفا،ببخشيد،خوش آمديد،سلام وخدافظ.
-
کودک بايد بتواند به يک پيام کوتاه يا يک فرمان ساده گوش کند و به آن پاسخ مناسب دهد.
-
کودک بايد بتواند به سادگی درباره ی خود حرف بزند.
-
کودک بايد بتواند به تلفن جواب دهد.
-
کودک بايد بتواند يک پيام کوتاه را منتقل کند.
-
کودک بايد بتواند به يک داستان کوتاه گوش دهد و آن رابازگو کند.سوال های مناسب بپرسد و احتمالا از خودش يک داستان کوتاه بسازد.
تمرین های آموزش مفاهیم به کودکان
کم توانی ذهنی Mental Retardation
گفتاردرمانی و کاردرمانی خوب در گرگان