اختلالات زبان
در طول تاریخ زبانهای مختلفی وجود داشته و تعریفهای گوناگونی از آن شده است. برای مثال لوکاس در 1980 می گوید: زبان منعکس کننده سیستمی از علامات است که بین دونفر یا بیشتر مورد موافقت قرار گرفته است. و تحت تاثیر ویژگیهایی مثل بخش صدا یا واج شناسی، دستور زبان به شکل کلمات یا تک واژه ها و علوم معانی می باشد.در ادامه به انواع اختلالات زبان می پردازیم.
برنستین در 1985 می گوید: زبان سیستمی از قوانین و دستورات است که بر صدا، کلمات و معانی و استفاده از آنها تسلط دارد. این قوانین هم در قسمت درک زبان و هم در بخش تشکیل آن کاربرد دارد. همانطور که قبلا گفته شد اختلالات صدا مشکلات تولید لفظی یا بیان صوتی را در بر می گیرد. اما اختلالات زبانی مشکل در توانایی فهم یا بیان نظرها در سیستم ارتباطی می باشد. تفاوت بین این دو مانند اختلاف بین صدای یک کلمه و معنی آن است. در اختلالات زبان هم در مورد بیان معنی و هم دریافت آن بحث خواهیم کرد.
تعاریف و مفاهیم
وقفه جدی در پروسه زبان اختلال زبان گفته می شود. زبان شامل حافظه، یادگیری، دریافت پیام، تجزیه و تحلیل آن و مهارت های بیانی است. فردی که اختلال زبان دارد ممکن است یک یا چند قسمت از موارد فوق مشکل داشته باشد. تاخیر در زبان وقتی است که پیشرفت رشد عادی گفتار قطع می شود. ولی ترتیب منظم رشد ادامه می یابد. یعنی زمانی که رشد الگوی نرمال زبان در شخصی که دارای این ناتوانی است کندتر از همسالان وی صورت می گیرد. در اختلالات زبان پیشرفت کودک در هیچ یک از جنبه های دستوری که بر رفتار زبانی حکومت می کنند مرتب و از روی قاعده صورت نمی گیرد.
اختلالات زبان را به صورت های گوناگون گروه بندی کرده اند. عده ای آنها را به انواع اختلالات دریافتی و اختلالات بیانی گروه بندی کرده اند. بعضی اختلالات نیز با نام های دیگری مثل آفازی شناخته می شوند.
اختلالات دریافتی زبان
اختلالات دریافتی زبان نتیجه مشکلات فهم گفته های دیگران است. این مساله زمانی قابل توجه است که کودکان قادر نیستند آنچه را که بزرگترها از آنها می خواهند دنبال کنند. اغلب به نظر می رسد که این کودکان مطالبی را که به آنها گفته می شود، نمی شنوند. مشکل اشخاصی که اختلالات دریافتی دارند فهمیدن پیام دیگران و تجزیه و تحلیل زبان اعم از گوش کردن، ترجمه یا معنی دار کردن زبان است.
اختلالات بیانی
اختلالات بیانی موقعی است که شخص در تولید یا تشکیل و استفاده از زبان مشکل دارد. در بعضی از این اختلالات محدوده لغت شناسی فرد کم است. و همیشه از لغات مشابه در موقعیت های گوناگون استفاده می کند. گاهی این اختلال به صورت عدم رشد صحبت کردن بروز می کند. و در ارتباطات شخص مشکلاتی به وجود می آورد. افرادی که این اختلال را دارند برای برقرار کردن ارتباط از اشارات استفاده می کنند.
آفازی
آفازی در طول زمان تعاریف متفاوتی داشته است. ولی معمولا روی موضوع های ثابتی بحث شده است. برای مثال وود در 1971 گفته است: آفازی از دست دادن بخشی یا کل توانایی صحبت کردن، فهم لغت در اثر صدمه، بیماری یا عدم رشد مغز می باشد.
ویگ و سمل در 1984 گفته اند: به افرادی آفازیک گویند که اختلال زبانی آنها به خاطر صدمه مغزی باشد و باعث نقص در فهم زبان، تشکیل و یا استفاده از آن شود. این تعاریف نشان دهنده رابطه آفازی با عواملی که باعث صدمه مغزی می شوند مثل سکته.
مشکلات آفازی به صورت بیانی و ادراکی دسته بندی شده اند. آفازی امکان دارد هم در دوران کودکی و هم در دوران بزرگسالی اتفاق افتد. برای کودکانی که دارای این اختلال هستند از اصطلاح آفازی رشدی استفاده می شود. به نظر می رشد این مشکلات با میزان صدمه عصبی رابطه داشته باشند.
معمولا این کودکان تا حدود دوسالگی از لغات و چهارسالگی از جملات استفاده می کنند. بعضی از مدارک رابطه بین آفازی و صدمه عصبی را مشخص کرده است. اما علی رغم فرضیه ها و تئوریها به دست آوردن مدارک مستقیم و مورد توجهی که ناتوانی عصبی به خصوصی را به آفازی ربط دهد مشکل است.
آفازی بزرگسالی نیز تعاریف زیادی دارد. ولی بیشتر متخصصان در تشخیص شخص آفازیک اتفاق نظر بیشتری دارند تا در تعاریف آن. مشاهدات زیر برای تشخیص افراد مبتلا به آفازی دارای اهمیت است.
- در مرحله ای از سن، اشخاص آفازیک برای دریافت ترتیبی یک موضوع یا پیشامد لفظی و بازده لفظی مرتب مشکل دارند. اشکالات دریافت با نامهای وسعت توجه یا حافظه شناخته شده است. ناراحتی های ترتیبی بازدهی، بیشتر در کمبودهای ترکیبی یا دستور زبانی تشکیل نامناسب جملاتی که به موقعیت های خاص بستگی دارند مشخص می شود.
- احتمال کمی وجود دارد که ترکیب زبانی داده شده، قابل فهم با ارزشیابی درست باشد. یا تولید ترکیب مناسب به نحوی باشد که با وضعیت هم خوانی داشته باشد.
3 دیدگاه