نکات کلیدی که یک مربی باید بداند

گردآوری اطلاعات مفید

در دسترس داشتن پاره ای از نکات کلیدی واطلاعات مورد نیاز پیش از شروع تربیت شنوایی سبب می شود. که مربی با دید بازتری با کودک مواجه شود و برنامه ای موثرتر، با کارایی بیشتر برای وی تنظیم نماید.

منظور از گردآوری اطلاعات تهیه یک تاریخچه پزشکی صرف نیست.، بلکه علاوه بر آن کلیه اطلاعاتی که آگاهی از آنها در هنگام برنامه ریزی به روند پیشرفت تربیت شنوایی کودک کمک می کند باید جمع آوری گردد.

در اینجا به برخی از مهمترین مسائلی که مربیان باید از آنها آگاهی داشته باشند اشاره می شود.

• درجه کاهش شنوایی کودک.

اطلاع از میزان افت شنوایی کودک یک از مهمترین مواردی است که باید به آن توجه داشت و توصیه می شود که از بیان میزان باقیمانده شنوایی کودک برحسب درصد خودداری گردد.

• سن وقوع کم شنوایی.

سن وقوع کم شنوایی از نکات کلیدی دیگری است .که تاثیر بسیار زیادی در برنامه توان بخشی کودکان برجای می گذارد. اگر کودک بعد از سن زبان آموزی یعنی بعد از 5 سالگی دچار نقص شنوایی شده باشد. برنامه توانبخشی وی کوتاه تر بوده و از پیشرفت بهتر و سریع تری برخوردار خواهد بود. چرا که کودک پیش از بروز نقص شنوایی توانسته است قسمت اعظم اصوات گفتاری و صداهای محیطی را دریافت و درک کرده و الگو های اساسی و اصلی گفتار در ذهن وی جای گرفته است.

به عبارت روشن تر، توانایی های درکی وی تا حد بسیار زیادی به صورت بالفعل در آمده.که مجموعه این عوامل سبب سهولت اجرای برنامه های تربیت شنوایی در این دسته از کودکان می شود.اما اگر کودک ناشنوا مادرزاد بوده و یا در سن طفولیت و پیش از زبان آموزی دچار نقص شنوایی شده باشد امر آموزش وی سخت تر می گردد.

این کودکان هیچ گونه الگویی از اصوات محیطی و مخصوصا گفتار در ذهن ندارند. در چنین مواقعی وظیفه مربی بسیار سنگین تر و مهم تر می گردد. چرا که باید تمامی توانایی های بالقوه کودک را به توانایی های بالفعل تبدیل نماید.

این مورد سبب می گردد که دوره تربیت شنوایی طولانی تر، مشکل تر و با پیشرفت اهسته تری توام باشد. از سوی دیگر سن شروع برنامه های توانبخشی در این کودکان خود از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا با افزایش سن روند یادگیری نیز کندتر می شود. از این رو، همواره توسیه می گردد. که آموزش و توانبخشی کودک دچار نقص شنوایی باید بالا فاصله بعد از تشخیص ناشنوایی او آغاز گردد.

• میزان توانایی های کودک در درک گفتار.

آگاهی مربی از این امر باعث می شود که برنامه اموزشی را به نحوی تنظیم نماید. که از تکرار و صرف وقت زیاد در پاره ای از موارد که کودک مهارت مربوطه را کسب کرده جلوگیری شود. ضمنا آگاهی مربی از توانایی های یادگیری هر کودک نتنها دوره تربیت شنوایی کودک را کوتاه تر می کند .بلکه از خستگی کودک و سرخوردگی او نیز جلوگیری می نماید.

• سابقه اقدامات توانبخشی انجام گرفته برای کودک.

اگر چه برنامه های تربیت شنوایی کودک باید مطابق با روند صحیح سایر اقدامات توانبخشی صورت گیرد.، اما در برخی از موارد کودک پیش از شروع تربیت شنوایی پاره ای از خدمات توانبخشی نظیر گفتار درمانی را دریافت نموده است.

آگاهی از مدت ارائه این خدمات، کیفیت آن و همچنین نتیجه حاصله از آن در برنامه ریزی تربیت شنوایی کودک و به خصوص در تربیت شنوایی اصولات گفتاری از اهمیت بسزایی برخوردار است.

• سایر مشکلات جسمی روانی کودک

متاسفانه در بعضی از موارد کودک علاوه بر نقص شنوایی دارای معلولیت دیگری از قبیل نابینایی و یا عقب ماندگی ذهنی نیز هست. که در چنین مواردی کودک را چند معلولیتی می نامند.

آگاهی از وجود این نقیصه ها در کودک، میزان و شدت آنها همچنین روش های کاهش اثر این معلولیت ها بر روند اموزش را از ایجاد و موانعی که باعث کندی در پیشرفت کار می گردد جلوگیری خواهد کرد.

پیش شرط های لازم برای آموزش یک مهارت به کودک

در تمامی طول برنامه های تربیت شنوایی و به هنگام آموزش هر مهارت به کودک باید به برخی نکات مهم توجه داشت.

زیرا عدم رعایت این نکات باعث می گردد که آموزش کودک دچار مشکل شده و یا متوقف گردد. سرخوردگی و عدم همکاری کودک نیز یکی دیگر از عواقب نادیده گرفتن این موارد است.

مهم ترین این موارد عبارت اند از:

• توجه به توانایی وظرفیت کودک در یادگیری مهارت ها :

از دیگر نکات کلیدی ، کودک باید از نقطه نظر فیزیولوژیک امکان کسب مهات مربوطه را داشته باشد.

برای مثال همانگونه که از یک کودک 6 ماهه انتظار نمی رود که راه برود. پس از یک کودک با کم شنوایی عمیق هم نمی توان انتظار شناسایی تمامی اصولات و درک آنها را در طی جلسات اولیه آموزش داشت.

البته این مطلب به آن معنا نیست که اگر در نتیجه چندین بار تکرار یک موضوع ساده، کودک قادر به یادگیری آن نبود ، از ادامه و کار صرف نظر گردد.

چرا که هر کودک هرچند خیلی اندک باز هم توانایی هایی دارد و باید آموزش را متناسب با این توانایی ها ادامه داد.

• ایجاد میل و انگیزه برای یادگیری:

در هنگام آموزش یک مهارت همواره باید یک انگیزه و میل درونی در جهت یادگیری در کودک وجود داشته باشد.

حتی گاهی نیاز است این انگیزه توسط مربی در کودک ایجاد گردد.

به عنوان مثال در حین آموزش کودک به خاطر دادن پاسخ های صحیح با روش های مختلف مورد تشویق قرار گیرد.

• دادن جایزه و پاداش به خاطر انجام کار صحیح:

پس از یادگیری هر مهارت و مطلب مورد نظر باید به نحوی با کودک برخورد نمود .که برای ادامه کار نیز مایل به همکاری باشند.

بهترین روش، دادن پاداش و جایزه به کودک است. این پاداش می تواند شامل تشویق وی در مقابل سایر کودکان و یا دادن خوراکی و اشیا مورد علاقه اش به وی باشد.

اگر برای تشویق از شکلات و شیرینی استفاده می شود.،نکات کلیدی آن است که باید همواره مقدار ان به اندازه ای باشد که کودک برای دریافت مقدار بیشتر به همکاری با مربی ادامه دهد.

به غیر از این موارد می توان پاداش های مهم دیگری به کودک ارائه نمود. که نتنها وی را به ادامه همکاری تشویق می کند، بلکه به طور غیرمستقیم در آموزش وی نیز دخیل خواهد بود.

برای مثال، غالب کودکان از گرفتن گوشی تلفن در کنار گوش خود لذت می برند. اگرچه این کودکان ممکن است قادر به درک گفتار از طریق گوشی تلفن نباشند. اما حداقل می توان از طریق تلفن آنها را از وجود صدا آگاه نموده و در مراحل بعدی آهنگ و ریتم گفتار را به آنها آموزش داد.

تجربه نشان داده است که بعضی از کودکان دچار نقص شنوایی با این روش قادر خواهند بود صدای نزدیکان خود را از طریق تلفن شناسایی کرده و نام آنها را اعلام کنند.

از دیگر موارد تشویق استفاده از نوار های کاست موزیک و ترانه های کودکانه و یا نوارهای کاست صدای حیوانات است که غالبا مورد علاقه این کودکان می باشند.

• تمرین و عمومیت بخشیدن به مهارت یاد گرفته شده:

زمانی که یک کودک مهارتی را کسب نموده. باید فرصت ها و موقعیت های زیادی را برای تکرار یادگرفته ها برای وی فراهم نمود.

این امر سبب می گردد که کودک مفهوم اساسی و واقعی مهارت فراگرفته شده را در زندگی روزانه درک نماید. و علاوه بر آن از فراموشی مطلب نیز جلوگیری می شود.

در این زمینه باید از همکاری های والدین و موقعیت های خارج از محیط آموزشی به بهترین نحو ممکن سود جست.

این بود پاره ای از نکات مهم و کلیدی که هر مربی برای افزایش بازده کودک باید به کارگیرد.

کم شنوایی Hearing Loss

شنوایی سنجی

شنوایی سنج ـ لیست بهترین شنوایی شناسی در گرگان (Audiologist)

با ما در اینستاگرام و تلگرام در ارتباط باشید:

اینستاگرام کلینیک یاشا

کانال تلگرام یاشا