اختلال مهره شکاف دار(Spina Bifida)

اختلال مهره شکاف دار:

توصيف:

يک ضايعه در لوله عصبی است که مانع از بسته شدن ستون مهره ها می گردد.شايع ترين محل اين ضايعه ،در مناطق کمری،سينه ای تحتانی يا خاجی است،که درجه های مختلفی از فلج را در زير منطقه ی مبتلا،موجب می گردد.

عملکرد های مثانه و راست روده را معمولا تحت تاثير قرار داده و کليه ها نيز ممکن است دچار آسيب گردند.

هيدروسفالی(Hydrocephalus)نيز ممکن است ايجاد شود.

اندک زمانی پس از تولد عمل جراحی به منظور بستن شکاف موجود در منطقه پشت انجام میپذيرد.در صورتی که هيدروسفالی نيز وجود داشته باشد،دومين عمل جراحی نيز انجام می پذيرد تا با گذراندن شنت(shumt)مايع نخاعی بيمار تخليه گردد.

ميزان شيوع بيماری در آمريکا،حدود ۱مورد در هر ۲۰۰۰ مورد تولد زنده و ميزان بروز در ايرلند و ولز،بالاتر است.در اسرائيل و به طور کلی در نزد يهوديان،کمتر است.

در طبقه های پايين اقتصادی و اجنماعی تمامی جوامع،شيوع بيماری سه تا چهار بار کمتر است.اگر يکی از فرزندان خانواده ،دچار مهره شکاف دار باشد،احتمال ابتلای فرزندان بعدی نيز اندکی افزايش می يابد.۸۰درصد ار مبتلايان به اين بيماری دارای هوش طبيعی هستند.

علت شناسی:

اگرچه علت دقيق بيماری،ناشناخته است،ولی بر همگان روشن است که نا بهنجاری ايجاد کننده مهره شکاف دار،در روز ۲۶ پس از لقاح رخ می دهد.ارتباط آشکار و تنگاتنگی ميان کمبود اسيد فوليک و ايجاد نقايص لوله عصبی وجود دارد.

زنانی که يک فرزند دچار نقص لوله ی عصبی به دنيا اورده اند،می توانند با مصرف اسيد فوليک،خطر تکرار اين بيماری در فرزندان بعدی را تا ۷۰درصد کاهش دهند.در جمعيت عمومی نيز،تجويز مکمل اسيد فوليک به زنانی که در سن باروری قرار دارند،می توان ميزان وقوع بيماری را تا ۵۰درصد کاهش دهد.

اختلال های گفتاری و زبانی:

نشانگان کوکتل پارتی(Cocktail party symdrome)که در آن،عبارت ها ادا شده،اغلب هيج ارتباط با موضوع بحث ندارند،محتوای کلی عبارت ها نيز سطحی بوده و از حالت چهره بيش از حد استفاده می شود.
مشکلات و نارسايي هايي در درک کلمه های انتزاعی
به کار گيری واژه ها و عبارت ها در قالب هايي نامناسب،که خود بيانگر مشکلاتی در درک مفاهيم است.
تکرار مدام تعداد محدودی از موضوع ها و عنوان ها.
مشکلاتی در تبادل جايگزينی های نوبتی.
تمايل به در دست گرفتن بحث ها.
ارائه موضوعات غير مرتبط با بحث جاری.

اختلال های همراه با بيماری مهره شکاف دار و ساير مشکلات :

در رفتگی مادر زادی مفاصل لگن.
پاچماقی(Club feet).
تقريبا ۳۰درصد ار مبتلايان،دچار تشنج می شوند.
افزايش ميزان بروز انحراف چشم.
نابهنجاری آرنولد_کياری،يعنی انحراف بخش خلفی مغز به داخل مجرای نخاع گردنی،که سبب دشوار شدن عمل بلع،خفگی،آرغ زدن های مکرر،حبس نفس،آپنه،خشونت صدا و تمايل به عقب بردن به سر می شود.
مشکلاتی در کنترل ادرار و مدفوع.
ار دست رفتن حس و فلج،که شدت آن ها به محل ضايعه در نخاع بستگی دارد.
ممکن است از بين رفتن حس به صدماتی منجر گردد که در نتيجه تشخيص ندادن آن ها بوده است.
کج پشتی(Scoliosis).
کوژپشتی(Kyphosis).
کايفو_اسکوليوز(Kypho_scoliosis).که مجموعه «کج پشتی و کوژپشتی»است.
زخم های پوستی و زخم بستر.
قرار داشتن در معرض خطر ابتلا به چاقی.
حساسيت پوستی نسبت به شيره ی غليظ گياهان(Iatex)شايع است.
ميزان بالای بروز ناتوانی های يادگيری،که اغلب با مشکلات خاصی در توجه ،ادراک و زبان همراه می باشند.
اختلالاتی در حافظه.
دشواری در ادامه ی توجه به مطالب.
مشکلاتی در زمينه مهارت های سازمادهی .
دشوار بودن قدرت افتراق محرک های مرتبط از محرک های نامربوط.
اشکالاتی در ادراک ارقام و اشکال.
مشکلاتی در زمينه رياضيات.
علايم مسدود شدن شنت(shunt) که عبارتند از بی حالی،سردرد،استفراغ و تحريک پذيری ساير علايم خفيف نيز عبارتند از تغيير در شخصيت،کاهش عملکرد تحصيلی در مدرسه و يا ضعف دست و پاها.
تمايل به برقراری روابط صميمانه و وارد شدن به مسائل شخصی و محرمانه ديگران.
درماندگی(از نوع اکتسابی)

ارزيابی اختلال مهره شکاف دار :

انجام يک ارزيابی جامع به شيوه کلاتا،ضروری بوده،بايد شامل ازمون های درک مطلب به هنگام شنيدن مطالب و قرائت آن ها،اگاهی از مفاهيم انتزاعی،مهارت های حل مسأله فرازبانی،محاوره ای و داستانی باشد.

با وادار کردن بيمار به پاسخ گويي سوالاتی درباره داستانی که با صدای بلند و به وسيله فرد معاينه کننده قرائت می شود،درک مطلب شنيداری را ارزيابی کنيد.ادراک مستقيم و غير مستقيم(استنباطی)را نيز ارزيابی نمائيد.آزمون هايي مانند پرسش نامه قرائت غيررسمس برنز/رو(Burns/Roe)و يا مقياس خواند تشخيصی را اجرا کنيد.
با اجرای ازمون ارزيابی زبان پيش دبستانی ،توانايي ارائه نظريات مناسب با يک عمل خاص را ارزيابی کنيد.
ميزان درک دانش اموز از متون درسی خود را ارزيابی کنيد.
برای ارزيابی مهارت های حل مسئله ،درک استعاره ها و مسائل فرا_زبانی،آزمون هايي مانند آزمون های زير را اجرا کنيد.آزمون حل مسئله (TOPS=Test of problem Solving)تحليل زبان يادگيری (Analysis of the language of learning)،آزمون رأس برای فرايند های عالی شناختی،آزمون پردازش زبان و آزمون واژگان.
با وارد کردن دانش اموز به بيان اطلاعات خود،درک او از مفاهيم انتزاعی را به طور غير رسمی ،ارزيابی کنيد.
با مشاهده دانش اموز در زمينه رعايت جابه جايي ها و به پايان بردن يک موضوع خاص(و با استفاده از مخاطبان مختلف)،مهارت های اورا در زمينه مباحثه ارزيابی کرده،بررسی کنيد که آيا دانش اموز محتوای يکسانی را دائما تکرار می کند،بحث را در اختيار خود می گيرد،موضوع را ناگهان عوض می کند،يا عباراتی نامربوط با موصوع را مطرح میکند.
با مرحله بندی يک تجربه غير عادی و وادار کردن دانش اموز به مرتبط ساختن آن تجربه يا فردی که حضور فيزيکی نداشته است،مهارت های اودر زمينه نقل داستان ارزيابی کرده،ضمنا ساختار،جزئيات و توالی داستان را به همراه با گنجانده شدن رويداد های غير عادی در آن ارزيابی نماييد.

شيوه های مداخله:

با ارائه مثال های زياد،بزرگ نمايي کردن ويژگی های مرتبط با موضوع،تغيير دادن نوع آدم ها،ارائه توصيحات اضافی ،مطرح کردن دلايلی برای لزوم شناسايي و جلب نوجه دانش اموز به مثال های حقيقی،واژه ها و مفاهيم انتزاعی را به وی بياموزيد.
به اموزگاران کلاسها کمک کنيد تا راهبرد هايي چون اولويت بندی جايگاه نشستن،تشويق دانش اموز به ادامه وظيفه محوله و کاستن از پيچيدگی موضوع های ارائه شده را در پيش گيريد.
با دانش اموز تمرين کنيد تا مهارت های عملی را بياموزد.