مداخلات درمانی اختلالات یادگیری
از زمانی که اختلالات یادگیری از نظر متخصصان به عنوان یک مشکل خاص مورد توجه قرار گرفته، تکنیک های درمانی تغییراتی پیدا کرده است. در بسیاری از کتابها از این مساله به عنوان اختلالات یادگیری خاص نام برده شده مانند مشکلات شناختی، و دریافتی، تمرکز و بیش فعالی، اجتماعی و عاطفی، زبانی، کلامی، خواندنی، نوشتنی و مشکل ریاضیات در حال حاظر مداخلات درمانی برای یک و مشکل خاص در نظر گرفته می شود و یک درمان کلی، برای تمام جنبه های اختلال وجود ندارد.مداخلات درمانی برای کودکان با جوانان و بزرگسالان فرق دارد.
اهداف درمانی که متخصصان برای هر فرد در نظر میگیرند با توجه به مشکل فرد متفاوت است. برای کودکان دبستانی که دارای مشکلات درسی هستند، معلمان، اولیای مدرسه و والدین، با همکاری یکدیگر و باتوجه به مشکل خاص دانش آموز مداخله را برنامه ریزی می کنند. برای سایر کودکان، طرح درمان توسط متخصصان پزشکی به اجرا در می آید.
مداخلات درمانی طبی
پزشکان معمولا کودکانی را که تاخیر رشد دارند از طریق بررسی رفتار و عملکردهای حرکتی تشخیص می دهند. متخصصان کودک نقش مهمی در تشخیص معلولیت های جسمی موثر بر یادگیری و رفتار دارند. آنها یافته های پزشکی را با خانواده و دیگر متخصصان در میان می گذارند. پزشکان ممکن است اختلالات یادگیری را از طریق مشکلات دیگری مانند تاخیر رشد جدی یا بیش فعالی تشخیص دهند. به هر حال قبل از مدرسه یک پزشک اولین کسی است که خانواده برای درمان و مشاوره به او مراجعه می کند.
بیش فعالی یکی از مشکلاتی است که نیاز به مداخلات درمانی طبی دارد.
از نظر ظاهری، تحرک روانی بچه هایی که بیش فعال هستند. از حد طبیعی بسیار زیادتر است. همین امر موجب شده که بسیاری از متخصصان محیطی را برای آموزش انتخاب نمایند که موجب عدم تمرکز کودک نشود. دارویی که معمولا برای کنترل این اختلال استفاده می شود رتالین از خانواده آمفتامین است. اگرچه آمفتامین باعث افزایش تحریک پذیری در بسیاری از مردم می شود، در کودکان بیش فعال موجب کاهش تحرک می گردد.
بعضی از محققان معتقدند که سطح تحرک این کودکان کمتر از حد معمول است اما با تحریک بیشتر می خواهند خود را به سطح معمولی برسانند. زیرا اگر آمفتامین سطح تحرک را در همه افراد بالا می برد. برای این کودکان نیز باید همین تاثیر را داشته باشد. شاید آنها برای رسیدن به یک سطح مناسب نیاز به فعالیت شدید دارند. با توجه به این دلایل لازم است تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت گیرد. بعضی از محققان استفاده از دارو را مضر می دانند. زیرا صدمات جانبی دارو و همینطور سوئ استفاده از آنها نگران کننده است.
صدمات جانبی فیزیکی داروهای محرک، کاهش اشتها، بی حوصلگی و حساسیت زیاد، بی خوابی و سردرد می باشد. این ناراحتی ها اگرچه در بیشتر افراد دیده می شود. ولی زودگذر است. امروزه عقیده دارند درمان موفق بیش فعالی درمان چندجانبه ای است که در افراد مختلف صورتهای متفاوت دارد و در طول زندگی ممکن است ادامه یابد.
سیستمهای آموزشی برای دانش آموزان LD
در امریکا، بین سالهای 1986 میلادی تا 1996 تعداد دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری که در کلاسهای عادی مشغول به تحصیل بودند تقریبا 20 درصد افزایش یافته است.
سوالی که مطرح می شود این است که آیا از نظر آموزشی منطقی است که این دانش آموزان در کلاسهای فراگیر تحصیل کنند؟
مطالعات بسیاری پیشرفت درسی این بچه ها را در برنامه های فراگیر مورد بررسی قرار داده اند. در تحقیق Salend and Garrick- Duhaney 1999 نتایج نشان داد که برنامه های فراگیر نیازهای آموزشی دانش آموزان با ناتوانی متوسط را برآورده می کند.
مطالعه ی Waldron and malesky 1998 که در مورد پیشرفت درسی دانش آموزان دبستانی در برنامه فراگیر و غیرفراگیر انجام شده بود نشان داد دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری در خواندن بطوری پیشرفت داشتند که قابل مقایسه با همسالان عادی خود در کلاس فراگیر بودند و در مقایسه با همسالانشان در برنامه های غیرفراگیر پیشرفت بیشتری داشتند. در درس ریاضی وضعیت فراگیر یا غیر فراگیرروی پیشرفت آنها تاثیر نداشت.
هالووی در سال 2001 بیان می کند که هر ملاکی برای قضاوت در مورد تاثیر فراگیرسازی باید دامنه وسیع این زمینه و کیفیت سرویسهای در دسترس برای دانش آموزان LD را در نظر داشته باشد.
حس مسئولیت معلمین عادی و ویژه یا استثنایی و همکاری آنها به تمام دانش آموزان در دریافت فرصتهای یادگیری در تمام وضعیتهای فراگیر و غیرفراگیر کمک خواهد کرد.
مداخلات درمانی آموزشی
شامل درمانهای مختلف شناختی، دریافت و درک، توجه، زبان کلامی، خواندن، نوشتن و ریاضی است. روش اصلی درمان توجه به مشکلات می باشد. مثلا در زمینه آموزش شناختی، توجه باید روی یادگیری مهارتهایی مانند حل مشکل، یادگیری استراتژی های مساله و اطمینان اجتماعی متمرکز شود.همانطور که گفته شد اختلالات یادگیری در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. به همین دلیل مداخلات درمانی با یکدیگر تفاوت دارند و باید به مشکلات خاص توجه شود. درمان، اغلب شامل ترکیبی از روشهای گوناگون است.
روشهای درمانی چندجانبه و برنامه هایی که برای بچه های LD مطرح شده گاهی باهم تداخل پیدا می کنند. مثلا دو روش درمانی برای اختلالات دریافت و درک، برنامه آموزشی حل مسئله و روش رفتاری وجود دارد. که هرکدام روشهای خاص و تکنیکهای متفاوت هستند. اما هدف کلی ایجاد مهارت در زمینه هایی است که کودکان دچار کمبود می باشند. و برای موفقیت و پیشرفت در برنامه های درسی و یادگیری های بعدی به این مهارتها نیاز دارند.
برای مثال کودکانی که در ریاضی اختلال دارند ممکن است در شمارش و تعیین ارزش اعداد نیز مشکلاتی داشته باشند. در این موارد شمارش توسط اشیائ موثرتر است. مثل شمارش با دکمه، تیله یا اشیائ دیگر.
مرحله بعد، آموزش اعمال اصلی ریاضی یعنی چهار عمل اصلی جمع، تفریق، ضرب و تقسیم است.
اینها با برنامه های مخصوص به این کودکان یاد داده می شود. امروزه کامپیوتر می تواند در آموزش و تمرین مهارتهای ریاضی کمک موثری برای این بچه ها باشد.
خواندن یکی از مهارتهایی است که یادگیری آن مشکلات جدی برای کودکان LD به وجود آورده و برای حل آن روشهای گوناگونی مورد استفاده قرار گرفته است. هر روشی برای تعداد خاصی از کودکان موفقیت آمیز است. اما پاسخگوی مشکل تمامی آنان نیست. برنامه های آموزشی خواندن اغلب برای این دانش آموزان موفقیت آمیز بوده و معمولا از روش های هجا ها و دیدن لغات استفاده می شود. زیرا بعضی از کودکان از راه بینایی مطلب را بهتر دریافت کرده و یاد می گیرد. و برخی دیگر از طریق شنوایی. امروزه این دو روش را در کنارهم برای آموزش در مراحل اولیه خواندن به کار می برند.
افرادی که در مراحل بعدی خواندن مشکل دارند از طریق مطالعه مطلب و کتابهایی در سطح خود که دارای موضوعات جالب و انتخاب شده باشد می تواند مهارت خواندن خود را توسعه دهند. البته خواندن فقط یادگیری روخوانی مطلب نیست. بلکه فهم مطلب یا معانی را هم در بر می گیرد و برنامه های آموزشی خاص در این مورد وجود دارد.
با ما همراه باشید.
عالی