تاثیر استثنایی بودن روی خانواده
تولد و رشد یک بچه معلول در خانواده اثر زیادی روی واکنش افراد خانواده نسبت به یکدیگر دارد. بخصوص وقتی که کودک معلولیت شدید و یا چند معلولیت را با هم دارد. در بیشتر خانواده ها مادر بیشترین دشواری و فشار را در نگهداری بچه تجربه می کند.
او دیگر قادر نیست کارهای قبلی مانند آماده کردن غذا، شستن لباسها، خرید هفتگی خانه و کمک در تکالیف مدرسه را انجام دهد. زمانی را که صرف افراد خانواده می کرد کاهش زیادی پیدا کرده است. زیرا بیشتر وقت او صرف مواظبت و تامین احتیاجات بچه معلول می شود.
با دور شدن مادر از کارهای قبلی سایر اعضای خانواده معمولا باید بیشتر احساس مسئولیت کنند. ممکن است برای افراد دیگر خانواده سازگاری با فشارها و امور جدیدی که ناشی از وجود کودک معلول است بسیار مشکل باشد. امکان دارد هر عضو خانواده احتیاجات و کارهای شخصی خود را تغییر دهد تا بتواند به مادر در نگهداری بچه معلول کمک کند.
در ابتدا خواسته ها و احتیاجات بچه معلول ممکن است زیاد باشد. و وقت بیشتری را طلب کند. برای خانواده هایی که قبل از تولد بچه معلول دچار مسائل احساسی، مالی و مشکلات دیگر هستند. اضافه شدن چنین کودکی ممکن است مانند کاتالیزوری برای تجزیه عمل کند.
همگام با رشد کودک و بزرگ شدن او، مادر با دشواریهای تازه ای مواجه می شود.
دشواریها در اطراف او چرخ می زنند. و او ناچار است بین کارهای روزمره فعالیتهایی که در نقش نگهداری کننده بر عهده دارد هماهنگی ایجاد کند.
برای مادران بسیار مشکل است که ببینند بچه معلول آنها با کارهای جدید دست و بنچه نرم می کند. و به خاطر رفتارهای صحیحی که سعی می کند بیاموزد رنج می برد. بسیاری از مادران قادر نیستند بر رفتار حمایتی بیش از حد خود غلبه کنند. اما این کار را می توانند با کمک گرفتن از کسانی که قبلا بر این مشکلات غلبه کرده اند انجام دهند.
اگر مادر یا کسان دیگری که از بچه نگه داری می کنند این حمایت بیش از حد را ادامه دهند نتیجه فجیع خواهد بود. بخصوص موقعی که بچه به مرحله جوانی می رسد و می خواهد وارد دوره بزرگسالی شود و زندگی تقریبا غیروابسته ای داشته باشد.
هر خانواده الگوی ویژه ای برای ارائه اطلاعات به اعضا را نشان می دهد.
الگو و نوع ارتباطات بر اساس ابعاد خانواده، زمینه فرهنگی آن و سن اعضا متغییر است. معمولا ارائه اطلاعات درباره معلولیت کودک به وسیله پدر انجام می گیرد. بخصوص اگر استثنایی بودن در بدو تولد مشخص شده باشد.
هنگامی که قرار است اطلاعات اولیه مربوط به معلولیت به خواهر و برادرهای کوچکتر داده شود فرزندان بزرگتر معمولا مسئولیت ارائه اطلاعات اضافه و واضح تر را برعهده می گیرند. ابتدا ممکن است همبستگی و نزدیکی جدیدی بین اعضای خانواده به وجود آید.
در طول این مدت مادر معمولا این نزدیکی را حس می کند. و باید او را پشتیبانی کرد. با گذشت زمان به طور طبیعی امکان دارد این پشتیبانی کمتر شود. اعضای خانواده کم کم از واحد خانواده دور شوند و نزدیکی بیشتری با دوستان خود پیدا کنند.
پاسخ به سوالاتی که بچه ها راجع به کودک معلول مطرح می نمایند ممکن است به خواهر و برادرهای بزرگتر سپرده شود. امکان هم دارد که اصلا سوالی مطرح نشود. این رفتار احتمالا نتیجه طبیعی فشاری است که بچه ها از جانب والدین خود تحمل می کنند. و یکی از مسائلی است که انتظار می رود در خانواده ای که والدین توجه زیادی به کودک معلول دارند وجود داشته باشد.
مادر اغلب یک رابطه دو نفره قوی با کودک معلول برقرار می کند. روابط دو نفره دیگری نیز امکان دارد بین سایر افراد خانواده به وجود آید. خواهر و برادرها ممکن است برای حمایت و پرورش به یکدیگر روی بیاورند. و خواهر و برادرهای بزرگتر به دلیل مسئولیتهای جدیدی که در نگهداری حس می کنند به جای پدر و مادر عمل کنند. بچه های کوچک تر وقتی برای نگهداری به خواهر یا برادرهای بزرگتر وابسته می شوند با آنها رابطه قوی پیدا می کنند.
هر خانواده از نظر قدرت، ترکیب خاص خود را دارد.
در بعضی از خانواده ها بیشتر اوقات کنترل به وسیله پدر اعمال می شود. و در بعضی دیگر حاکمیت کامل یا نسبی بر خانواده بر عهده مادر است.
مفهوم قدرت در این بحث به معنی مقدار کنترل و نظارتی است که فرد یا افراد خانواده روی سازماندهی، تصمیمات خانوادگی، موظف کردن افراد برای انجام کارهای خانواده و به اجرا درآوردن فعالیتها اعمال می کنند.
خانواده ها از نظر موقعیت اعضا و چگونگی سازماندهی متفاوت هستند.
در اکثر خانواده ها هردو والد در خانه زندگی می کنند. در حالی که در بعضی دیگر فقط یکی از والدین زندگی می کند. در موارد مشابه نیز ترکیب قدرت بر اساس ویژگی های هر فرد خانواده متغیر است.
ترکیب قدرت اغلب با رسیدن نوزاد معلول تغییر می کند. احساس قدرت بیشتر از طرف خواهر یا برادرهای بزرگتر به موازات احساس مسئولیت آنان پیش می آید. و امری غیرطبیعی نیست.
اثرات کودک استثنایی در خانواده
مراکز تشخیص معلول ذهنی و مشاوره
با ما همراه باشید در:
