آفازی یا زبان پریشی

 

تعریف

 

آفازی یک اختلال ارتباطی اکتسابی است ک در اثر اسیب مغزی بوجود می اید وبوسیله آسیب در مدالیته های زبانی (گفتار speaking, شنیدن listening,خواندن و نوشتن)شناسایی می شود.
این اختلال در اثر نقص در motor function, sensation یا intellect نمی باشد .

 

 فاکتور های مهم در تعریف آفازی

۱-اکتسابی است
۲-زبان ‌را تحت تاثیر قرار میدهد
۳-neurogenicاست
۴-شامل نقایص ذهنی و حسی و حرکتی نمی شود

علت زبان پریشی یا آفازی

در آفازی علت ها به دو دسته تقسیم‌میشوند:

الف)حوادث‌حاد:
۱-سکته
(الف) هموریج
ب)ایسکمیک___>امبولی
______>ترومبوز

در سکته ایستیمیک سرخرگی ک مسئول خونرسانی دستگاه عصبی مرکزی است مسدود می شود و در نتیجه خون کافی به
بافتهای ان نمیرسد

سکته ترومبوتیک:

سکته ای ک در اور لخته خونی ک‌به مغز می رود بوجود می اید این اخته عبور خون‌را به قسمتی از مغز مسدود میکند

سکته امبولیک:

زمانی اتفاق می افتد ک‌سرخرگ به وسیله لخته خونی ک در جایی دیگر ایجاد شده است مسدود شود ک معمولا
در گردن یا قلب رخ میدهد

*هموریج یا خونریزی*:

 

علت خونریزی پاره شدن یک‌رگ‌خونی مغزی است.علت پارگی هم ممکنه از موارد زیر باشد:
ضعف دیواره رگ
وارد شدن ضربه به رگ
نوسانات شدید فشار خون

 

*فرایند های تدریجی*

به اهستگی‌پیش می روند و‌رشد‌نشانه ها نیز الکویی تدریجی دارد ‌و اغلب ماه ها یا سالها طول می کشد تا تمام ان ها پدیدار شوند
فرایند های تدریجی مهمی ک بر روی دستگاه عصبی مرکزی تاثیر میگذارد عبارتند از:
۱-تومور های داخل جمجمه ای
۲-هیدرو سفالی
۳-عفونت ها
۴-مسمومیت ها
۵-اختلال متابولیکی
۶-اختلال تغذیه ای

علائم کلی

پارافازی:

جانشینی نادرست و غیر هدفمند یک کلمه یا یک صدا به جای شکل صحیح

انواع پارافازی:
پارافازی کلامی :کلمه ای جانشین کلمه ای دیگر شد
پارافازی معنایی:در صورتی ک کلمه جانشینشده در حوزه معنایی مربوط به کلمه مورد نظر باشد مثال:صندلی=میز
پارافازی اتفاقی:در صورتی ک کلمه حانشین شده هیچ‌ ارتباط معنایی با کلم هدف نداشته باشد.مثال:صندلی=سیب
پارافازی پرزوریتیو:تکرار کلمه در یک جمله
مثال:کفش و کفش رو پوشیدم ،به جای ؛کفش و شلوارو پوشیدم.
پارافازی ساختگی:جانشینی یک کلمه ساختگی به جای کلمه مورد نظر:مثال:تیپو‌به جای شلوار
پارافازی واجی:جانشینی یک واجدبه جای واج هدف در کلمه یا اضافه کردن یک واج به یک‌کلمه . مثال=>میز=»دیز

اختلال در روانی

طول جملات و اهنگ نرمال برخوردار است
گفتاری ک از سرعت ،برونداد واژگانی،
بنابرین زمانی ک برونداد واژگانی کمتر از ۵۰ کمتر از ۵۰واژه در دقیقه است روانی اسیب دیده است.
روانی یک فاکتور مهم در ارزیابی است اگر چه در همه بیماران اسیب ندیده است.

*اختلال در درک شنیداری*

در همه نوع افازی دیده می شود ولی درجات اسیب متفاوت است.
*اختلال در نامیدن یا یافتن کلمات درست در حین حرف زدن*
انومی یک سمپتوم در افازی است در حالی م افازی اتومیک یک سندروم است.مشکلات واژه یابی معمولا در افراد افازیک دیده می شود .حتی اگر افازی درمان شود این مسائل باقی می ماند .
تکرار:از ان جا که بیمار در تقلید از گفته های درمانگر در سطوح مختلف از کلمه منفرد تا جمله

*خواندن و نوشتن*

مشکلات نوشتن مربوط با ضایعه مغزی در بزرگسالان آگرافی نامیده می شود
اکثر بیماران (نه همه) سطوح متفاوتی از مشکلات در نوشتن دارند.
*کوری میدان دید*
*اپراکسی*
اختلال در اجرای ارادی حرکات (حرکات با معنی یا بی معنی)ناشی از ضایعات مغزی

انواع آفازی یا زبان پریشی

 

۱-بروکا
۲-ترنس کورتیکال حرکتی
۳-گلوبال
۴-ترنس کورتیکال حسی
۵-افازی ورنیکه

 

افازی بروکا

مشخصات عمومی و مشکلات همراه:
۱-نیمه فلجی سمت راست
۲-آپراکسی گفتار
۳-دیزارتری
۴-آپراکسی ORAL
۵-sensory deficits
۶-به لحاظ عاطفی افسرده هستند

مشخصات زبانی

۱-گفتار ناروان
۲-بی دستوری به درجات مختلف
۳-تکرار کلمات و جملات از متوسط تا شدید اسیب میبیند
۴-نامیدن در مواجهه از متوسط تا شدید آسیب میبیند
۵-درک شنیداری بهتر از بیان است تا حدی ک برای مکالمات روزمره کارامد تر است.
۶-درک خواندن بسته به درک شنیداری آسیب می بیند.
۷-خواندن شفاهی ضعیف است.
۸-مشکلات نوشتاری وجود دارد به خصوص‌به علتاستفاده از دست غیر غالب به علت فلجی
دست غالب

آفازی ترنس کورتیکال حرکتی

مشخصات زبانی:

۱-گفتار خود انگیخته کاهش یافته
۲-گفتار ناروان
۳-اختلال در نامیدن در مواجهه
۴-تکرار سالم
۵-گفتار سریال نسبتا سالم
۶-درک شنیداری نسبتا خوب
۷-درک شنیداری مث درک خواندن است
۸-خواندن با صدای بلند ضعیف
نوشتن:مشکلات دست خط،مشکلات هجی،برونداد اگراماتیک

 

*آفازی گلوبال*

مبنای نورو اناتومیکی:

تخریب گسترده منطقه پیشانی -گیجگاهی_اهیامه ای چپ_ک زیان را تحت کنترل خود دارند.

مشخصات زبانی:

۱-گفتار ناروان و شامل تعداد کمی کلمه و گفته های سریال
۲-تکرار اسیب دیده
۳-نامیدن مختل
۴-درک شنیداری مختل
۵-خواندن و‌نوشتن‌مختل

*آفازی ورنیکه*

بخش خلقی شکنج گیجگاهی فوقانی
ممکن است ضایعات به کای وس دوم تمپورال ،گایروس آنکولار،گایروس سوپرامارژینال،و نواحی زیر قشری نیز گشترش یابد.

*مشخصات عمومی و مشکلات همراه*

۱هیچگونه همی پلژی یا همی پارزی نشان نمی دهد
۲-هیچ نوع نگرانی یا آگاهی در رابطه با ناتوانی های خود نشان نمی دهد
۳-نقائص میدان دید:کوادر آنتانو پسیا(نابینایی یک چهارم فوقانی میدان بینایی)

*مشخصات زبانی*

برونداد کلامی:
۱-روان و پارا فازیک
۲-نقص در درک شنیداری
۳-نقص در تکرار کلمه ها و جمله ها
۴-نامیدن ضعف است
۵-درک خواندن ضعیف
۶-خواندن با صدای بلند ضعیف
نوشتن:دست خط خوب است اما انجه نوشته شده است بی معنی است

آفازی ترنس کورتیکال حسی

مبنای نوروآناتومیکی:

 

ضایعات در ناحیه آهیانه ای_گیجگاهی_پس سری چپ

ناحیه بروکا،ورنیکه و‌الیاف قوسی معمولا سالم هستند

 

مشخصات عمومی و‌ مشکلات همراه :

سندرم گرستمن»با ۴ علامت مشخص میشود : آگنوزی انگشتان،آگرافی،اختلال در محاسبات،right-left
Disorientation
آلکسی
آپراکسی ساختمانی
آپراکسی ایده ای
عدم وجود نیمه فلجی» در برخی موارد بارزی خفیف و گذرا

نقائص میدان دید: همی آنوپی،نابینایی یک چهارم فوقانی یا یک چهارم تحتانی

مشخصات زبانی:

برونداد کلامی: روان و‌پارافازیک
نقص در درک شنیداری
تکرار سالم
نامیدن ضعیف است

*افازی انتقالی*

مبنای نورو آناتومیکی

طبق مدل قطع ارتباط :آرکویت فاسیکولوس

*مشخصات عمومی ومشکلات همراه*

اغلب نابهنجار نورولوژیکال دیده نمی شود
در مواردی ک همی پارزی وجود وجود دارد بیشتر دست ها را درگیر می کند
اختلالات حسی در برخی اصلا وجود ندارد و در برخی مورد زیر مشاهده می‌شود به صورت right-sided hemianaesthesia
نقائص میدان دید:quadrantanopsia
آ پراکسی ایده ای حرکتی غالبا دیده می شود

*مشخصات زبانی*

۱-برونداد کلامی
۲-درک شنیداری
۳-نقص در تعدا کلمات و جمله ها
۴-نامیدن
۵-درک خواندن و خواندن با صدای بلند
نوشتن:خود انگیخته ضعیف،دستخط خوب

*روند مداخله آسیب شناس گفتار و زبان برای بیماران مبتلا به آفازی یا زبان پریشی*

پرونده گیری
|
ارزیابی
|
تشخیص و‌تعیین نوع آفازی
|
تعیین پیش آگهی
|
ارجاع به سایر متخصصین
|
برنامه ریزی برای درمان
|
مشاوره
عوامل موثر بر بهبودی

عوامل مربوط به بیمار
عوامل مربوط به آسیب
عوامل مربوط به عملکردهای شناختی عمومی

*نکات کلی در درمان افازی*

۱-درمان باید توسط متخصص ماهر انجام گیرد درمانگر افازی معلم نیست و نقش ان ها این است ک عملکرد مناسب فرایند های مختل را تحریک میکند
۲-هدف توانا کردن بیمار برای برقراری ارتباط کارا است
۳-بهتر است تمرینات با زندگی روزمره بیمار تناسب داشته باشد یادگرفتن تلفن منزل بهتر از یادگیری مکعب های رنگی است
۴-اگر هدف اموزش واژگان است از واژکان روزمره استفاده کنید
۵-اگر هدف اموزش درک جملات است از جملاتی ک در طول روز کاربرد دارند استفاده کنید
۶-بافت ارتباطی ک درمانگر استفاده میکند باید مانند بافت ارتباطی روزمره باشد

 

 

✏✒🖋مهسا فرزین (متخصص روانشناسی)

✏🖋✒ حنیف امانیان (متخصص گفتاردرمانی)

📍گرگان_کلینیک یاشا

۳۲۳۲۶۶۷۱☎️

۳۲۳۲۳۹۰۷☎️

۰۹۹۰۹۵۰۱۴۲۸📲

09909501428

09901417763

اینستاگرام کلینیک یاشا ـ خدمات گفتاردرمانی ـکاردرمانی ـ روانشناسی در گرگان

سکته مغزی و گفتاردرمانی در گرگان

آفازی

لکنت زبان چیست؟

سکته مغزی در کودکان-زبان پريشی اکتسابی دوران کودکی