الگو های راه رفتن در کودکان مبتلا به فلج مغزی

الگو های شایع راه رفتن در صفحه قدامی خلفی

الگو های شایع راه رفتن در کودکان مبتلا به فلج مغزی از نوع همی پلژی اسپاستیک

الگوی شایع راه رفتن در کودکان مبتلا به فلج مغزی از نوع دای پلژی اسپاستیک

در ادامه الگو های هر دسته به همراه درمان های پزشکی و توانبخشی های آنها آورده شده است.

الگو های شایع راه رفتن در کودکان مبتلا به فلج مغزی از نوع همی پلژی اسپاستیک

Winters و همکاران در سال 1987 برای الگوی راه رفتن کودکان همی پلژی اسپاستیک نوعی طبقه بندی ارائه کردند. که پذیرفته شده ترین طبقه بندی محسوب می شود.

بر اساس این طبقه بندی ، الگوی راه رفتن در کودکان مبتلا به فلج مغزی از نوع همی پلژی اسپاستیک در صفحه ساجیتال به 4 نوع تقسیم می شود. این طبقه بندی با درک الگوی راه رفتن و مدیریت آن ارتباط مستقیم دارد.

نوع 1 : دراپ فوت : فلج یا ضعف دورسی فلکسور ها
نوع 2 : اکوآینوس حقیقی : نوع 1 + کوتاهی یا اسپاستی سیتی در گاستروسولئوس
نوع 3 : جامپ نی : نوع 2 + اسپاستی سیتی همسترینگ یا رکتوس فموریس
نوع 4 : اکوآینوس / جامپ نی : نوع 3 + اسپاستی سیتی همسترینگ ، فلکسور ها و ادداکتور هیپ.

نوع 1 ) دراپ فوت

در این الگوی راه رفتن به علت ضعف و ناتوانی در کنترل انتخابی در انقباض ارادی عضلات دورسی فلکسور ، افتادگی پا در طول فاز سوئینگ رخ می دهد. این نکته را باید ذکر کرد که علت این پدیده ، اسپاستی سیتی شدید ، کوتاهی و کانترکچر عضلات کاف نیست. به همین دلیل حرکت دورسی فلکشن در طول فاز استنس کامل می باشد.

هرچند ممکن است اسپاستی سیتی خفیف در عضله سولئوس وجود داشته باشد. علت اصلی این نوع اختلال راه رفتن ضعف عضلات دورسی فلکسور مچ پا می باشد. این نوع اختلال در راه رفتن بسیار نادر است.

درمان اصلاح این الگوی راه رفتن

استفاده از تکنیک های مدیریت اسپاستی سیتی در صورت وجود آن در عضله سولئوس ( تکنیک های مهار تون )

تسهیل و تقویت دورسی فلکسور ها ( تحریکات رود ، بیوفیدبک و تحریکات الکتریکی )

نوع 2) اکوآینوس حقیقی

شایع ترین نوع از الگوی راه رفتن در افراد همی پلژی اسپاستیک است. و دارای 2 نوع می باشد.

الف – اکوآینوس با وضعیت طبیعی زانو و اکستند بودن مفصل هیپ

ب – اکوآینوس به همراه عقب زدگی زانو و اکستند بودن مفصل هیپ.

در این الگو به دلیل اسپاستی سیتی و یا کانترکچر در عضلات گاسترو سولئوس رخ میدهد. در طول فاز استنس پدیده اکوآینوس رخ میدهد. و پاشنه پا به زمین نمی رسد. همچنین به علت عملکرد مختل در عضله تیبیالیس قدامی در طول فاز سوئینگ ، پدیده عقب افتادگی پا مشاهده می شود.

درمان برای اصلاح این الگوی راه رفتن

مداخلات توانبخشی شامل حفظ طول عضلات گاستروسولئوس ، تقویت کوکانترکشن زانو و تقویت عضلات دورسی فلکسور

تزریق بوتولینیوم توکسین جهت کنترل اسپاستی سیتی گاستروسولئوس

در صورت وجود کوتاهی و اسپاستی سیتی گچ گیری سریال به همراه تزریق بوتولونیوم توکسین ، خط اول درمان در این نوع اختلال راه رفتن می باشد.

در کودکانی که در سنین بالاتر و حدود 6 سالگی به بعد این الگوی راه رفتن را دارند می تواند جراحی و طویل سازی عضلات کاف انجام شود.

آرتز های مورد استفاده در این الگوی راه رفتن :

اگر در این الگوی زانو کاملا صاف یا عقب زدگی دارد و کوتاهی قابل توجه در عضله گاسترو سولئوس وجود ندارد. بهترین ارتز آفوی مفصل دار است. که پلانتار فلکشن را محدود می کند. این ارتز که پلانتار فلکشن را محدود می کند به منظور جبران قدرت ناکافی دورسی فلکسور های مچ پا طی فاز سوئینگ زراحی شده است. این ارتز در محدود کردن دامنه حرکتی پلانتارفلکشن در مفصل تالوکرورال موثر است.

در صورتی که کانترکچر بیش از حد در مفصل مچ پا وجود داشته باشد، ارتز مناسب آفوی سخت است.

نوع 3 ) جامپ نی

در این نوع راه رفتن ، اسپاستی سیتی یا کانترکچر در گاستروس ، همسترینگ و چهارسر ران در فاز سوئینگ وجود دارد. بنابراین ویژگی این الگو کانترکچر یا اسپاستی سیتی عضلات گاستروسولئوس ، اختلال در دورسی فلکشن مچ پا طی فاز سوئینگ و همچنین راه رفتن با زانویی خم که در نتیجه انقباض همزمان همسترینگ و چهارسر ران در حالت فلکشن و ثابت شدن در وضعیت خمیده ، می باشد.

شروع راه رفتن در این کودکان در سن 18 الی 24 ماهگی اتفاق می افتد.

درمان برای اصلاح این الگوی راه رفتن :

مداخلات توانبخشی برای حفظ طول عضلات گاستروسولئوس ، همسترینگ ، چهار سر ران و تقویت آنها

تزریق بوتولونیوم توکسین در همسترینگ ، گاستروسولئوس و چهارسرران

جراحی ( افزایش دادن طول عضلات گاستروسولئوس ، افزایش دادن طول همسترینگ های داخلی و انتقال اینسرشن رکتوس فموریس به گراسیلیس یا عضله سمی تندونئوس )

ارتز های مناسب برای بهبود این الگوی راه رفتن :

آفوی نیروی عکس العمل زمین : در صورتیکه خم شدگی زانو بیش از 20 درجه نباشد و کوتاهی عضلات گاستروسولئوس شدید نباشد.

آفوی سخت : در صورت کوتاهی شدید عضلات گاستروسولئوس و زاویه فلکشن زانو بالای 20 درجه باشد.

نوع 4 ) اکوآینوس / جامپ نی

در این نوع از الگوی راه رفتن ، شبیه به افراد دای پلژی اسپاستیک است. که درگیری بیشتری در قسمت پروگزیمال بیشتر وجود دارد. در این افراد چون درگیری یک طرفه وجود دارد. غیر قرینگی قابل توجهی دیده می شود.

ناهنجاری های مشاهده شده در این الگو شامل اکوآینوس ، زانوی خم و تیلت قدامی لگن در صفحه ساجیتال و ادداکشن هیپ در صفحه فرونتال و چرخش داخلی هیپ در صفحه عرضی است.

ناهنجاری چرخش داخلی و ادداکشن هیپ نیازمند طویل کردن عضلات ادداکتوری است. باید به این نکته توجه کرد که تاکید مداخلات بر قسمت دیستال منجر به بهبودی کم ناهنجاری چرخش داخلی و ادداکشن هیپ می شود.

درمان عصبی رشدی

یک روش درمان بالینی کل نگر و بین رشته ای است که روی هندلینگ درمانی هر شخص بر پایه آنالیز حرکتی او تاکید دارد.

درمانگران از مدل ناتوانی و سلامتی ICF در یک رویکرد حل مساله ای برای ارزیابی فعالیت و مشارکت فرد استفاده می کنند تا برای مشخص کردن نتایج قابل دسترس ، به همراه مراجع و همراهان وی آسیب ها و یکپارچگی ها را تعیین و اولویت بندی کنند.

وجود یک دانش عمیق از دستگاه حرکتی انسان ، شامل درک رشد نرمال و غیرنرمال حرکتی ، خبرگی در آنالیز کنترل وضعیتی ، حرکت ، فعالیت و مشارکت در طول زندگی ، پایه ای را برای معاینه ، ارزیابی و مداخله شکل می دهد.

هندلینگ درمانی که در حین ارزیابی و مداخله استفاده می شود برای یک تعامل متقابل و پویا بین مراجع و درمانگر برای فعال کردن پردازش حسی حرکتی بهینه ، اجرای تکلیف و کسب مهارت به منظور مشارکت در فعالیت های هدفمند است.